Şizofreni Hastalarında Obezite ve Yeme Bozukluğunu Etkileyen Etmenlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada şizofreni hastalarında obezite ve yeme bozukluğu gelişimini etkileyen bazı risk faktörlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde ayaktan tedavi gören, 18-60 yaş arası 160 şizofreni hastası (76 kadın, 84 erkek) ve kontrol grubu olarak 206 sağlıklı birey (103 kadın, 103 erkek) dahil edilmiştir. Katılımcılara yüz yüze görüşme yöntemi ile anket uygulanmış, sosyo-demografik özellikleri belirlenmiş ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Yeme bozukluğu riskinin değerlendirilmesinde Yeme Tutum Testi-26 kullanılmıştır. Bireylerde obezite ve yeme bozukluğu riski ikili (binary) lojistik regresyon modelleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Kadın olgularda beden kütle indeksinin (BKİ) 28,3±5,97 kg/m2, erkekler olgularda 27,8±5,18 kg/m2 olduğu, kontrol grubunda ise bu değerlerin kadınlarda 25,1±4,61 kg/m2, erkeklerde 25,7±3,71 kg olduğu belirlenmiştir. Kadın olguların %30,9’unun fazla kilolu, %21,9’unun obez, erkek olguların %51,2’sinin fazla kilolu, %23,8’inin obez olduğu saptanmıştır. Olguların sağlıklı bireylere göre fazla kilolu veya obez olma olasılığının 3,48 kat [OR=3,48 (2,23-5,43)], antipsikotik kullananların ise 3,8 kat [OR=3,80 (2,34-6,19)] daha fazla olduğu bulunmuştur. Olguların %18,8’inde yeme bozukluğu riski görülürken kontrol grubundaki bireylerde bu oran %7,8 olarak belirlenmiştir (P=0,001). Her iki grupta da kadınlarda yeme bozukluğu riskine sahip bireylerin oranı daha fazladır. Olgularda yeme bozukluğu riski görülme olasılığının sağlıklı bireylere göre 2,64 kat [OR=2,64 (1,31-5,28], kadınlarda görülme olasılığının erkeklere göre 2,30 kat [OR=2,30 (1,17-4,52] ve antipsikotik kullananlarda 2,74 kat [OR=2,74 (1,44-5,23] daha fazla olduğu saptanmıştır. Şizofreni hastalarında obezite ve yeme bozukluğu gelişme riskinin yüksek olduğu bilinmektedir. Bu olumsuz etkenler hastalarda metabolik sendrom prevalansının ve kardiyovasküler hastalık nedenli mortalitenin artmasına neden olmaktadır. Bu hastalarda obezite ve yeme bozukluğu arasındaki ilişkilerin altında yatan psikolojik, psikopatolojik, genetik ve nörofizyolojik mekanizmaların anlaşılmasına yönelik uzunlamasına araştırmalar yapılmalıdır.