Türkiye’de Kariyer Planlama Dersinde Neoliberal Esneklik Söyleminin İnşası

Abstract

Bu çalışma neoliberal ekonominin yükselişi ile ortaya çıkan esneklik söyleminin Kariyer Planlama Dersi’nde bir değer olarak nasıl yeniden üretildiğini ve yüceltildiğini göstermeyi hedeflemektedir. Kariyer Planlama Dersi, ön lisans ve lisans öğrencilerine kariyerlerini nasıl planlayacakları ve şekillendireceklerine ilişkin bilgiler sunmak için verilmektedir. İddiamız odur ki bu dersler sadece kariyer planlamanın yollarını göstermemekte aynı zamanda birtakım neoliberal değerleri aktarmaya ve gençleri neoliberal söylem etrafında toplamaya da hizmet etmektedir. Bu anlamda dersler, esneklik söylemini haklılaştırmaya hizmet eden ideolojik bir aygıt gibi çalışmaktadır. Eleştirel söylem analizi tekniği kullanılan bu araştırmada 14 haftaya yayılan Derslerin içerik çözümlemesi yapılmış ve metinler içerisinde esneklik; değişen koşullara çabuk adapte olma, seçim özgürlüğü, bireyin sorumlulaştırılması, çalışma aidiyeti ve sadakatinin küçümsenmesi kodları üzerinden araştırılmıştır. Sonuç olarak dersler boyunca esneklik söyleminin yoğun biçimde temsil edildiği, yeniden üretildiği ve yüceltildiği; bununla birlikte esnek çalışma rejiminin çalışanlar açısından yarattığı prekerleşmeden, işsizlikten, güvencesiz ve düşük ücretli çalışma koşullarından söz edilmediği görülmüştür.