Abstract
Bu araştırmada, Akdeniz Havzasında, Akdeniz ve İran-Anadolu sıcak noktalarının kesiştiği sahada bulunan Adıyaman iline bağlı Besni ilçesinde doğal yayılış gösteren taksonların IUCN (Uluslararası Doğa Koruma Birliği) kırmızı liste kategorileri literatür taraması yapılarak araştırıldı. Sonuç olarak, IUCN kriterlerine göre, 58 familyanın 121 cinsine ait toplam 162 taksonun tehlike kategorisi belirlendi. Bu taksonların 73’ü (%45) endemik, 14’ü (%9) nadir bulunan, 75’i (%46) ise geniş yayılışlı bitkilerdir. Bu taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı şöyledir: İran-Turan 71 (%43,8), Akdeniz 13 (%8), Doğu Akdeniz 13 (%8), Avrupa-Sibirya 6 (%3,7) ve bilinmeyen veya geniş yayılışlı 59 (%36,5)’dur. IUCN kriterlerine göre; 7 (%4,3) CR (çok tehlikede), 6 (%3,7) EN (tehlikede), 21 (%13) VU (zarar görebilir), 17 (%10,5) NT (tehdit altına girebilir), 104 (%64,2) LC (en az endişe verici) ve 7 (%4,3) DD (yetersiz veri) kategorisinde takson bulunmaktadır. Bu taksonlardan 34 takson (%20.98) yok olma tehlikesi altındadır. Araştırma alanında yapılan inclemelerde taksonlar üzerine risk faktörlerinin büyük oranda antropojenik kaynaklı olduğu gözlemlenmiştir. Aşırı otlatma, aşırı toplama, yol yapımı, tarla/bahçe açma, kentleşme, ormansızlaştırma, doğal habitatların mesire alanına dönüştürülmesi, bataklık alanların kurutulması ve çevre kirliliği türler ve habitatlar üzerinde gözlenen risk faktörleridir. Campanula adiyamanensis Yıldırım & Özcan taksonu küresel ölçekte yok oluş ile karşı karşıyadır.
Publisher
Bartin Orman Fakultesi Dergisi
Reference33 articles.
1. Akman, Y. (1990). İklim ve Biyoiklim. Ankara: Palme Yayın.
2. Baytop, A. (1998). İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayını.
3. Behçet L ve İlçim A (2018). Campanula baskilensis sp. nov. (Campanulaceae), a new chasmophyte from Turkey with unusual capsule dehiscence. Nordic J Bot 36: 1-5.
4. Brummitt, R.K. and Powell, C.E. Authors of Plants Names. Kew: Royal Botanic Gardens, 2001. The International Plant Names Index. “, (2018-2023).
5. Burgman, M.A., Keith, D., Hopper, S.D., Widyatmoko, D., & Drill, C. (2007). Threat syndromes and conservation of the Australian flora. Biological Conservation, 134 (1), 73-82.