Psychotherapy with people with intellectual disabilities: a historical perspective

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja historii psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną. Artykuł jest przeglądem literatury dotyczącej psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przedstawia w kolejności chronologicznej wybrane treści zawarte w najważniejszych tekstach dotyczących tej dziedziny praktyki psychoterapeutycznej. Jako pioniera w psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną uznaje się psychoanalityka Leona Pierce’a Clarka i jego pisma z początku lat trzydziestych. Równocześnie już w roku 1928 polski psychiatra Gustaw Bychowski apelował o włączenie pacjentów z NI w obręb oddziaływania psychoterapii. W latach siedemdziesiątych podjęte zostały pierwsze próby wykorzystania technik behawioralnych w terapii osób z NI oraz poprawy metodologii badań skuteczności psychoterapii. W odniesieniu do psychoterapii osób z NI rozwijane były oryginalne psychoterapeutyczne podejścia, takie jak pre-terapia Prouty’ego czy symboliczna terapia interakcyjna Caton. W latach osiemdziesiątych postęp rozwoju koncepcji psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną w nurcie psychoanalitycznym następował dzięki pracy grupy warsztatowej londyńskiej kliniki Tavistock. Od lat dziewięćdziesiątych Nigel Beail rozwija metodologię badań efektywności psychoterapii psychodynamicznej i psychoanalitycznej z osobami z NI i publikuje wyniki swoich badań. W XXI wieku pojawiają się wciąż nowe doniesienia dotyczące skuteczności psychoterapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej, a także systemowej, jak również przeglądy literatury i metaanalizy. Większość prac dotyczących psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną odnosi się do ubogiej literatury na ten temat i ignorancji psychoterapeutycznego mainstreamu. Mimo, że wciąż przybywa opracowań teoretycznych oraz badań dotyczących skuteczności psychoterapii osób z niepełnosprawnością intelektualną, wciąż jest to temat marginalizowany przez główny nurt praktyki psychoterapeutycznej.