Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Mizaç Özellikleri ve Baba-Çocuk İletişimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri ile baba-çocuk iletişimi arasındaki ilişkinin çocukların cinsiyeti ve doğum sırası, babaların yaş ve öğrenim düzeyi değişkenine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. İlişkisel tarama modelindeki çalışmada resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 232 çocuk ve babaları araştırma grubunu oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Çocuklar İçin Mizaç Ölçeği (ÇİMO), Anne-Baba-Çocuk İletişimini Değerlendirme Aracı (ABÇİDA) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde kişisel bilgilerin frekans ve yüzdeleri alınmış, değişkenler arası farkın belirlenmesinde Mann Whitney-U, Kruskal Wallis H Testi, iki ölçüm seti arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Spearman Brown Korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Sonuç olarak çocukların mizacı ile baba-çocuk iletişimi arasında anlamlı bir fark olduğu; çocukların tepkisellik durumu, duyusal hassasiyet ve duygusal duyarlılık mizaç özellikleri arttıkça baba-çocuk iletişiminin tüm alanlarda daha olumlu düzeyde olduğu saptanmıştır. Kız çocuğu olan babaların çocuklarıyla iletişimlerinde konuşma ve dinleme düzeylerinin erkek çocuğu olanlara göre daha yüksek düzeyde olduğu, okul öncesi çocukları ilk sırada doğmuşsa baba-çocuk iletişiminde dinleme ve sözsüz iletişim becerilerinin daha yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Baba-çocuk iletişiminin babaların yaşına bağlı olarak bir farklılık göstermediği; ilkokul mezunu babaların daha üst düzeydeki, ortaokul mezunu babaların ise lisans mezunu olan babalardan daha az sözsüz iletişimi kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır.