Siber Zorba Olan ve Olmayan Ergenlerin Yordanmasında Siber Mağduriyet, Akran Zorbalığı ve Karanlık Üçlünün Rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı ergenlerdeki siber mağduriyet, akran zorbalığı ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin ergenlerin siber zorba olup olmadığını ne düzeyde yordadığını belirlemektir. Bu araştırma kesitsel desende gerçekleştirilmiş betimsel bir nicel araştırma olup keşfedici korelasyonel modelde tasarlanmıştır. Araştırmaya 2021-2022 eğitim öğretim yılında İnönü Üniversitesi’ndeki 9 fakülte ve 1 meslek yüksekokulunda öğrenim gören toplam 952 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Yenilenmiş Siber Zorbalık/Mağduriyet Envanteri 2, Akran Zorbalığı Ölçeği, Kısaltılmış Karanlık Üçlü Ölçeği Türkçe Formu ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri yüzde-frekans analizi ve lojistik regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda örneklemdeki ergenlerin %47’sinin siber zorbalık sürecine zorba, mağdur veya zorba/mağdur (hem zorba hem de mağdur) olarak dahil olduğu; %53’ünün siber zorbalığa dahil olmadığı saptanmıştır. Ergenlerin %30’unun siber zorba, %40’ının siber mağdur, %7’sinin sadece siber zorba, %17’sinin sadece siber mağdur, %23’ünün ise zorba/mağdur olduğu belirlenmiştir. Elde edilen lojistik regresyon modelinde siber zorbalık ile araştırmada ele alınan yordayıcı değişkenler arasında ilişki olduğu, modelin uyum iyiliğinin yeterli düzeyde olduğu ve siber zorbalıktaki varyansın %22.3’ünü açıkladığı tespit edilmiştir. Elde edilen modelin siber zorba olan ve olmayan ergenleri %78.7 oranında doğru sınıflandırdığı bulunmuş; modeldeki yordayıcı değişkenlerden siber mağduriyet, akran zorbalığı, Makyavelizm ve psikopatinin siber zorba olan ve olmayan ergenlerin yordanmasına anlamlı katkılar sağladığı belirlenmiştir.