Affiliation:
1. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ BESLENME VE DİYETETİK BÖLÜMÜ
Abstract
Amaç: Çevresel sürdürülebilirlik ve insan sağlığı yakından ilişkili olup sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktiviteyle bağlantılı olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin besin tüketim durumları ve fiziksel aktivite düzeylerinin sürdürülebilir ve sağlıklı yeme davranışlarına etkisini incelemektir.
Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde öğrenim gören 125’i erkek, 169’u kadın toplamda 394 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilerin sürdürülebilir beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesinde Sürdürülebilir ve Sağlıklı Yeme Davranışı Ölçeği, fiziksel aktivite düzeyinin belirlenmesinde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Formu (IPAQ-SF) ve besin tüketimlerinin tespitinde 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan erkek öğrencilerin %43,8’i orta aktif, kadın öğrencilerin ise %46,6’sı inaktiftir. Orta düzeyde fiziksel aktivite puanı ile “Düşük yağ tüketimi” puan ortalaması arasındaki ilişki (p=0,011) ve ortalama yürüme süresi ile “Sağlıklı ve dengeli beslenme” puan ortalaması arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur (p=0,026). Öğrencilerin ortalama IPAQ-SF puanı ile “Sağlıklı ve dengeli beslenme” (p=0,022), “Yerel gıda” (p=0,020) ve “Hayvan sağlığı” (p=0,041) puan ortalamaları arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Enerjinin karbonhidrattan (p=0,878), yağdan (p=0,596) ve proteinden (p=0,842) sağlanan yüzdesi, posa alımı (p=0,818) ve beden kütle indeksinin (p=0,292) “Sürdürülebilir ve sağlıklı yeme davranışı” üzerinde belirleyici olmadığı bulunmuştur.
Sonuç: Fiziksel aktivitenin sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme davranışları üzerinde etkili olabileceği belirlenmiştir. Fiziksel aktivitenin sağlık ve sürdürülebilirlik üzerindeki farkındalığının arttırılması halk sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.
Publisher
Duzce Universitesi Saglik Bilimleri Enstitusu Dergisi
Reference30 articles.
1. Besler H, Rakıcıoğlu N, Ayaz A, Demirel Z, Özel H, Samur G. Türkiye'ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi. Ankara: Merdiven Reklam Tanıtım Yayınevi; 2015: 11-13.
2. Von Koerber K, Bader N, Leitzmann C. Wholesome nutrition: an example for a sustainable diet. Proc. Nutr. Soc. 2017; 76(1): 34-41. https://doi.org/10.1017/S0029665116000616.
3. Food and Agriculture Organization-World Health Organization [Internet]. Sustainable healthy diets: Guiding principles. Rome, 2019; 9-10. Erişim tarihi: 15.12.2022. https://www.who.int/publications/i/item/9789241516648.
4. Dernini S, Berry E, Serra-Majem L, La Vecchia C, Capone R, Medina F. On behalf of the scientific committee of the international foundation of mediterranean diet. Med Diet 4.0: the Mediterranean diet with four sustainable benefits. Public Health Nutr. 2017; 20(7): 1322-30. https://doi.org/10.1017/s1368980016003177.
5. Bjornara HB, Torstveit MK, Bere E. Healthy and sustainable diet and physical activity: the rationale for and experiences from developing a combined summary score. Scand. J. Public Health, 2019; 47(5): 583-91. https://doi.org/10.1177/1403494818785056.