İklim Değişikliği Ekonomik Büyüme ve Gıda Fiyatları Döngüsü: Türkiye Örneği

Abstract

İklim değişikliği dünya ülkelerini ilgilendiren önemli bir sorun olduğu gibi tarımsal üretim ve ekonomi üzerindeki etkileriyle de insanların refahını, sağlığını ve gelecek beklentilerini etkilemektedir. Bu doğrultuda 1990-2019 dönemini kapsayan çalışmada Türkiye’de iklim değişikliği ve ekonomik büyüme (Reel GSYH) ile gıda fiyatları endeksi arasındaki uzun ve kısa dönemli ilişkileri incelenmiştir. Gıda fiyatları endeksi, iklim değişikliğini temsilen karbondioksit emisyonu, sıcaklık ve tarım alanı serileri ile büyüme arasındaki ilişkiler ARDL modeli ile tahmin edilmiştir. ARDL sınır testi sonuçlarına göre uzun dönemde ekonomik büyümenin gıda fiyatları endeksi üzerindeki etkisi iklim değişikliğinin gıda fiyatları endeksi üzerindeki etkisinden daha düşüktür. Uzun dönemde karbondioksit miktarındaki değişimin gıda fiyatları üzerindeki etkisi anlamsız olmakla olası sıcaklık ve tarım alanlarındaki artış gıda fiyatlarının da artmasına neden olacaktır. Kısa dönemde ise geçmiş üç dönemde sıcaklıkta meydana gelecek artış cari dönem gıda fiyatlarının düşmesine neden olurken; bir dönem önceki tarım alanlarındaki azalma gıda fiyatlarının yükselmesine neden olacaktır. Gıda fiyatlarının iklim değişikliğinden daha fazla etkilendiği görülmektedir.