Kanser Tanılı Bireylerde Başa Çıkma Stratejisi Olarak Öz-şefkat ve Öz-şefkati Geliştirmeye Yönelik Müdahaleler: Literatür Derlemesi

Abstract

Erken teşhis ve tedavilerdeki ilerlemeler kanser hastalarının hayatta kalma süresini önemli ölçüde artırmaktadır. Bununla birlikte, kanser tedavisi almanın bireyler için oldukça zor bir yaşam deneyimi olduğu bilinmektedir. Kanser hastaları genellikle kanser ve tedavisinden kaynaklanan uzun vadeli fiziksel ve psikososyal sorunlar yaşamaktadır. Bireylerin yaşamış olduğu sorunlara yönelik baş etme mekanizmalarını harekete geçirmenin önemi yapılan çalışmalarda vurgulanmaktadır. Öz-şefkatin, zorlu yaşam olayları karşısında bireyin kendi kendini yatıştırabilmesi, kendi kendine yetebilmesi ve gereksinim duyduğu kabul ve anlayışı kendisine gösterebilmesi açısından duygu düzenleyici bir başa çıkma stratejisi olduğu ifade edilmektedir. Bu derlemede kanser tanılı bireylerde öz-şefkatle ilişkili faktörler, öz-şefkat düzeyini geliştirmeye yönelik uygulanan müdahaleler ve etkilerine yönelik literatürün sentezlenmesi amaçlanmaktadır. Literatür incelemesi sonucunda öz-şefkatin hasta sonuçları üzerine olumlu etkileri olduğu, fiziksel ve psikolojik faktörlerle ilişkili olduğu ve öz-şefkat düzeyini geliştirmeye yönelik bilinçli özşefkat programı, şefkat odaklı terapi, öz-şefkat odaklı yazma uygulamaları, sevgi dolu-şefkat meditasyonu, şefkatli zihin eğitimi, kabul ve kararlılık terapisi gibi uygulamaların yer aldığı görülmüştür. Bu derleme makalenin kanser tanılı bireylere yönelik öz-şefkati geliştirme programları konusunda sağlık profesyonellerinde farkındalığın artmasına katkı sağlayabileceği ve deneysel çalışmaların planlanmasında araştırmacılara yol gösterici olabileceği düşünülmektedir.