Arm race between plant and ınsects: gall wasps and gall formation

Abstract

Dünyada yaşamın ilk ortaya çıkmasından bu yana pek çok farklı yaşam formu hem birbirleri ile hem de cansız çevre faktörleriyle etkileşim içinde bulunmuşlar ve evrimleşerek çeşitlenmişlerdir. Bu etkileşimler arasında en dikkat çekici olanlarından biri bitkiler ile gal oluşturan böcekler arasında görülür. Özellikle gal arıları (Hymenoptera, Cynipidae) oldukça karmaşık gal yapıları ile adaptif radyasyonun en güzel örneklerinden birini sergiler. Sıra dışı bitki yapıları olan gallerin oluşabilmesi için herbivor böcek, bitkinin savunma bariyerlerini tek tek geçerek konak genomunu yeniden programlar ve onun öz kaynaklarını kendi lehine kullanır. Gal oluşum sürecinde hücre proliferasyonunun başlatılması sonrasında konak için tamamen yeni ve olağan dışı yapıların oluşumuna kadar bir dizi gen, molekül ve metabolik yol ve yolak kullanılır. Son yıllarda yapılan moleküler çalışmalarda artış olsa da gal oluşumu, moleküler mekanizmalar ve gal komünitelerindeki evrimsel ilişkiler henüz yeni yeni aydınlatılmaya başlanmıştır. Bu derleme çalışmasında gal oluşumu, meşe gal arıları (Cynipidae, Cynipini) temel alınarak morfolojik ve güncel moleküler bilgiler ışığında kısaca özetlenmeye çalışılmıştır.