Çarlık Rusya’sında Arnavutluk ve Arnavutlar Üzerine Yapılmış Çalışmalara Genel Bir Bakış

Abstract

Rusya’da Balkan araştırmaları, Slavistik araştırmala-rının bir alt dalı olarak görülmüş, diğer bilim dallarına göre daha geç dönemde gelişmeye başlamıştır. Rusya için Balkan araştırmalarının ana yönelimi, Balkan Yarımadası’nı yurt edinmiş olan Slav halkları ile iletişim kurmak, onlara kendilerine gerektiğinde sahip çıkacak güçlü bir devletin olduğuna inandırmak şeklinde gelişmiştir. Özellikle XIX. yüzyılda Rusya’da hızla gelişen Panslavist hareket de bu yönelimden, politika-dan beslenmiştir. Bu politika çerçevesinde ilk olarak ortak kökene sahip olduğu halkları inceleyen Çarlık Rusya’sı bir süre sonra Slav halkları ile aynı coğrafyayı paylaşan, fakat Slav kökenli olmayan halkları da araştır-manın gerekliliğini görmüştür. Bu halklar arasında ilk sırada Arnavutlar ve Yunanlılar yer almaktadır. Bu halkların ileride Rusya’nın yönlendirilebileceği politi-kalarda Slav halklarının yanında yer alması, Rusya’nın bölgedeki politikası için büyük önem taşıyordu. Bu tür politikaların gerçekleştirilmesi için adı geçen halkların çok yönlü tanınması gerekiyordu. Rusya ile aynı dini yapıdaki Yunanlılara yönelik çalışmalar daha eski tarihlere dayanıyordu, Arnavutlarla ilgili çalışmaların ise 1850’li yıllardan itibaren başladığı görülmektedir. İlk başlarda bireysel girişimlerle gerçek-leştirilen bu çalış-malar Sovyet Rusya döneminde kurumlar bünyesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Makalede Arnavutlarla ilgili olarak Çarlık Rusya’sı döneminde yapılan tarih, inanç ve dille ilgili çalışmalar ele alınacaktır.