Abstract
Bu çalışmanın amacı, bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı olarak yapılandırılan çevrim içi psikolojik danışma müdahalesinin sağlık kaygısı üzerinde nasıl bir etki oluşturduğuna ilişkin danışan görüşlerini incelenmektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma katılımcılarını belirlemede amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniğine yer verilmiştir. Buna göre araştırmanın çalışma grubunu tanı almamış ancak sağlık kaygısı yüksek olan ve Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) temelli çevrim içi psikolojik danışma müdahalesine dâhil olan üç danışan oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi aşamasında tematik analiz yöntemine yer verilmiştir. Verilerin analizi deneme sürümü edinilen NVivo 12 paket programı ile yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çevrim içi BDT müdahalesinin sağlık kaygısını azalttığı, daha gerçekçi düşünebilme ve bilişsel düşünce özelliklerini fark edebilme becerilerini artırdığı, sosyal ilişkileri olumlu yönde etkilediği, sorun çözme becerilerini artırdığı ve sağlık kaygısı dışındaki endişeleri de azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında terapi seanslarına farklı yer ve mekânlardan katılabilme imkânı vermesi çevrim içi BDT müdahalesinin olumlu bir özelliği olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca zamanı verimli kullanabilme olanağı ve yüz yüze terapiye göre daha düşük maliyetler gerektirmesi danışanlar tarafından ön plana çıkarılan diğer olumlu özelliklerdir. Bunların yanında internet kaynaklı oluşabilecek teknik aksaklıklar ve beden dilinin daha az fark edilmesi sonucu ortaya çıkabilecek dikkat dağınıklığı sorunu çevrim içi BDT müdahalesinin olumsuz yönleri olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmanın bulgularından yola çıkılarak uygulama sahasında çalışan ruh sağlığı uzmanlarına ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Publisher
Erzurum Kultur ve Egitim Vakfi
Reference63 articles.
1. Abramowitz, J. S., Olatunji, B. O., & Deacon, B. J. (2007). Health anxiety, hypochondriasis, and the anxiety disorders. Behavior Therapy, 38(1), 86-94. https://doi.org/10.1016/j.beth.2006.05.001
2. Akyürek, M. İ. (2020). Uzaktan eğitim: Bir alanyazın taraması. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1–9.
3. Andersen, L. S., Magidson, J. F., O’Cleirigh, C., Remmert, J. E., Kagee, A., Leaver, M., … Joska, J. (2018). A pilot study of a nurse-delivered cognitive behavioral therapy intervention (Ziphamandla) for adherence and depression in HIV in South Africa. Journal of Health Psychology, 23(6), 776-787. https://doi.org/10.1177/1359105316643375
4. Avşar, V. (2019). Bilişsel davranışçı terapiye dayalı bireysel psikolojik danışmanın sosyal kaygı, özyeterlik ve psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisi (Tez No. 549132) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
5. Axelsson, E., Andersson, E., Ljótsson, B., Björkander, D., Hedman-Lagerlöf, M., & Hedman-Lagerlöf, E. (2020). Effect of internet vs face-to-face cognitive behavior therapy for health anxiety: A randomized noninferiority clinical trial. JAMA Psychiatry, 77(9), 915-924. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2020.0940