Juan José Arreola’nın “Makasçı” adlı kısa öyküsünde kaotik dünyanın eleştirisi ve ironi

Abstract

Latin Amerika edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olan Juan José Arreola (1918-2001) eserlerinde yer alan büyülü gerçekçilik, satir ve alegori gibi özelliklerle ülkesindeki realist edebiyat geleneğini dönüştürmek için pek çok yazara ilham kaynağı olması sebebiyle XX. yüzyıl Meksika edebiyatının en önemli öykü yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Çok yönlü bir yazar olan Juan José Arreola’nın Makasçı (El guardagujas) adlı kısa öyküsü de yazarın dünyada en çok tanınan ve öne çıkan kısa öyküleri arasında yer almaktadır. Demiryollarında makasları açıp kapayarak trenlere yön veren emekli bir görevli ile istasyona gelen bir yolcu arasında geçen karşılıklı konuşmadan oluşmaktadır. Juan José Arreola bu kısa öyküsünde Meksika’nın içinden geçtiği sanayileşme dönemini satirik bir üslupla ele almış ayrıca sanayileşmenin bir topluma getirdiği zorlukların altını çizmek için edebiyatta genellikle dolaylı yoldan eleştiri yapmak amacıyla kullanılan ironiye başvurmuştur. Çalışmanın amacı Juan José Arreola’nın 1952 yılında yayımlanan Makasçı adlı kısa öyküsünü yazarken ironiyi nasıl kullandığı ve eserinde ironiye ne ölçüde yer verdiğine ilişkin incelemenin aktarılmasıdır. Bu amaçla çalışmada öncelikli olarak ironi kavramının tanımı ve kısa tarihsel gelişiminin açıklanmasının ardından ilgili kavramın öyküdeki yansımalarının, dönem ve mekân gibi belli başlı unsurların da göz önünde bulundurularak detaylı bir şekilde sunulması planlanmıştır.